Gedurende jouw carrière ga je ongetwijfeld in contact komen met mensen uit andere culturen. Nieuwe collega’s, klanten, vrienden etc. Je zult soms denken dat deze mensen zich ‘onbeleefd’ of ‘onaangepast’ gedragen, maar ik daag je uit om eens kritisch naar jezelf te kijken. Hoe kom jij eigenlijk over op hen? Dit kan best lastig zijn vanwege de (voor ons) vanzelfsprekendheid van bepaalde handelingen. Toch is deze bewustwording van je eigen culturele gewoontes al een goede stap naar interculturele sensitiviteit. Een vereiste voor goede interculturele communicatie. Dit kan een hoop misverstanden en irritatie voorkomen. Hoe je dit zelf kan trainen? In dit artikel vertel ik er meer over en geef ik je ook nog een paar tips!
Maar eerst…
Waar denk je aan bij het woord, cultuur? Cultuur is eigenlijk best een vaag en breed begrip. Cultuurdeskundige Geert Hofstede definieert cultuur als volgt: “Cultuur is de collectieve mentale programmering die de leden van een groep onderscheidt van die van andere groepen.” Het is iets wat zichtbaar en onzichtbaar tegelijk is. Toch beïnvloed het onbewust ons dagelijkse leven. Het heeft invloed op de manier waarop we denken, voelen en ons gedragen. Onze cultuur vormt onze waarneming en vervormd ook ons oordeel over anderen. Iedereen kijkt als het ware door zijn eigen ‘culturele bril’, wat dus een grote invloed heeft op onze manier van verbale en non-verbale communicatie. Zo kan een goedbedoelde boodschap in de ene cultuur een totaal andere, en misschien zelfs onbeleefde, betekenis krijgen in de andere cultuur. Bijvoorbeeld een Japanse medewerker die geen oogcontact maakt met zijn leidinggevende uit nederigheid, kan in de Nederlandse cultuur als respectloos geïnterpreteerd worden. Je kunt je vast voorstellen dat dit tot irritaties kan leiden. Irritaties die simpelweg te voorkomen zijn met een intercultureel sensitieve blik.
Wat is interculturele sensitiviteit?
Je bent intercultureel sensitief als je in staat bent om niet alleen begrip te hebben voor jouw eigen culturele gewoontes, normen en waarden, maar ook juist begripvol bent voor individuen uit andere culturen. Zorg dat je altijd bewust bent van iemands religieuze, sociale of etnische achtergrond. Verplaatst je niet alleen in de gedachtegang van de ander, maar probeer ook je gedrag aan te passen. Kortom, intercultureel sensitief ben je als je flexibel, begripvol, respectvol bent zonder jouw eigen identiteit te verliezen.
Intercultureel communiceren
Een intercultureel sensitieve houding helpt bij interculturele communicatie, het uiteindelijke doel! De focus bij deze interculturele communicatie ligt bij het overbruggen van culturele verschillen. Je weet precies hoe je anderen op een correcte manier benaderd zonder iemand te beledigen. Houd rekening met de volgende punten als je intercultureel wilt communiceren: rol van familie, taal, opvoeding, eer en trots, verhouding man-vrouw, gastvrijheid, afspraken nakomen, scheiding werk-privé, directheid en beleefdheid. Verdiep je in de ander en zijn of haar denkwijze of beweegredenen. Een goede interculturele communicatie op de werkvloer kan zorgen voor beter teamwork, de productiviteit en ook niet onbelangrijk, de sfeer! Het is een proces waarbij constante zelfreflectie van belang is. Jouw cultuur is nou eenmaal niet de enige cultuur. Dat je open staat voor andere culturen en probeert om wat van elkaar te leren is het belangrijkste.
5 tips om je interculturele communicatie te verbeteren
Het is misschien geen gemakkelijke skill om aan te leren, maar om je toch een hoop werk te besparen hebben wij hieronder 5 eenvoudige en effectieve tips op een rijtje gezet om jouw interculturele communicatie naar een hoger niveau te tillen. Neem deze tips goed in je op, pas ze toe in de praktijk en doe er vooral je voordeel mee!
- Wees je bewust van cultuurverschillen:
Realiseer je dat culturen nou eenmaal verschillen van elkaar. De manier waarop iemand communiceert is grotendeels cultuurgebonden en heeft niets met jou als individu te maken. Vat het dan ook niet persoonlijk op als iemand zich niet gedraagt zoals jij gewend bent. Ben je er van bewust dat cultuur altijd een belangrijke factor is in iemands verbale en en non-verbale communicatie.
2. Verdiep je in andere culturen:
Kennis van andere culturen is cruciaal in het proces om intercultureel te leren communiceren. Lees erover, kijk documentaires, ga op vakantie, stel vragen, zoek op internet. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden. Deze kennis kan je namelijk inzetten om vervolgens jouw communicatie zo goed mogelijk aan te passen naar individuen uit andere culturen. Dit is slechts de basis en leidt niet perse tot verbetering van de interculturele communicatie. Daarvoor is meer interactie nodig, want iedereen heeft immers zijn eigen gebruiksaanwijzing.
3. Luister goed en stel vragen:
Toon interesse in andere culturen. Ben nieuwsgierig en ga het gesprek aan. Stel je open voor de ideeën of inzichten die anderen je geven. Gaandeweg leer je elkaar beter begrijpen en zal de communicatie soepeler verlopen.
4. Ga op zoek naar overeenkomsten:
Hoewel men vaak geneigd is de verschillen tussen culturen onder de loep te nemen is het juist belangrijk de overeenkomsten te (h)erkennen. Als je echt impact wilt maken met jouw communicatie is het belangrijk om niet de verschillen te benadrukken.
5. Leer met de tijd:
Accepteer, hoe ambitieus je ook bent, dat leren nou eenmaal tijd kost. Als je het intercultureel communiceren vaker in de praktijk toepast, zal je uiteindelijk de communicatiestijl ontdekken die het beste bij jou past.
